Stralingsbescherming voor medisch specialisten die gebruik maken van röntgenapparatuur - 2026-II (Zwolle)

Wilt u zich alleen inschrijven voor het herexamen? Zie onze agenda en klik hier

Let op: vernieuwde opleidingsvorm!
Tot eind 2025 bevatte deze opleiding 2 dagen onderwijs op locatie. De opleidingsvorm is nu aangepast met een uitgebreidere zelfstudie/voorbereiding in combinatie met 1 dag onderwijs op locatie. Voor meer informatie, zie de beschrijving ‘opzet van de opleiding’ hieronder.

Algemeen
Het onderzoeken of behandelen van patiënten met röntgenstraling is een handeling die is voorbehouden aan artsen (Wet BIG), waarvoor onder meer formele deskundigheid op het gebied van de stralingsbescherming is vereist (Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming, Bbs en de Regeling stralingsbescherming medische blootstelling). Met deze opleiding kan de vereiste deskundigheid worden verkregen door artsen die gebruik maken van röntgenapparatuur. Voor de vereiste bekwaamheid is vaardigheidstraining, bijvoorbeeld tijdens de medische specialisatie en door een applicatietrainingen op een specifiek röntgenapparaat tevens noodzakelijk.
 

Doel van de opleiding
De opleiding stralingsbescherming voor medisch specialisten die gebruik maken van röntgenapparatuur richt zich op de medisch specialist die röntgenstraling hoofdzakelijk ondersteunend gebruikt bij interventies. De medisch specialist voert de handelingen met röntgenstraling zelf uit, of geeft daarvoor opdracht. Hij is daarbij eindverantwoordelijk voor de individuele blootstelling van patiënten, proefpersonen en andere medisch blootgestelde personen.
 

De opleiding richt zich in de eerste plaats op de invulling van deze eindverantwoordelijkheid, d.w.z. dat de medisch specialist zich bewust is van het feit dat:
•    hij/zij vooraf keuzes moet maken of het verantwoord is om röntgenapparatuur te gebruiken om zijn medische doel te bereiken en zo ja, welk röntgenapparaat daar verantwoord voor kan worden ingezet (rechtvaardiging)
•    hij/zij vervolgens keuzes moet maken om de röntgenapparatuur op een verantwoorde manier te gebruiken, voor de patiënt (optimalisatie) én voor zichzelf en zijn omgeving (optimalisatie en dosislimitering).
 

Daarnaast heeft de opleiding tot doel om de medisch specialist een gesprekspartner te laten zijn van personen die betrokken zijn bij de medische blootstellingen waarvoor de specialist verantwoordelijk is. Dat is in de eerste plaats de patiënt en kunnen verder zijn de laborant en ander ondersteunend medisch personeel, de klinisch fysicus, de toezichthoudend medewerker stralingsbescherming, de stralingsbeschermingsdeskundige, maar ook bijvoorbeeld leveranciers van röntgenapparatuur.

Doelgroepen
De opleiding is bestemd voor medisch specialisten (al dan niet in opleiding) die verantwoordelijkheid krijgen voor medisch gebruik van röntgenapparatuur voor planning, interventie of verificatie. Het betreft met name (maar niet uitsluitend) cardiologen, chirurgen, orthopeden, urologen, anesthesiologen, maag-, darm-, leverartsen en longartsen. 
Deze opleiding is niet bedoeld voor radiologen (inclusief interventieradiologen en nucleair radiologen) en radiotherapeuten-oncologen. Voor hen organiseert LUMC Boerhaave Nascholing een specifieke opleiding.
Deze opleiding is ook niet bedoeld voor bedrijfsartsen die de erkenning stralingsarts willen behalen en niet voor tandartsen en/of MKA-chirurgen die specifiek met een cone beam CT (CBCT) werken. Voor hen gelden andere deskundigheidseisen op het gebied van de stralingsbescherming.
 

Vanwege het belang van stralingsbescherming voor zowel patiënten als medewerkers, wordt het aanbevolen de opleiding stralingsbescherming aan het begin van de opleiding tot medisch specialist te volgen. Tevens voorkomt deelname aan het begin van de specialistenopleiding eventuele vertraging bij de inschrijving in het specialistenregister (RGS) vanwege een ontbrekend diploma.

Opzet van de opleiding
De opleiding wordt vijf keer per jaar gegeven op verschillende locaties in Nederland.

De opleiding beslaat ongeveer 22 uur studiebelasting verdeeld in
•    ca. 16 uur e-learning/zelfstudie en  
•    ca. 6 contacturen   (inclusief schriftelijk examen).
 

De contacturen worden ingevuld in één opleidingsdag op locatie met
•    hoorcolleges en interactieve colleges
•    casusbesprekingen
•    discussies
•    een schriftelijk examen.
 

De contacturen worden verzorgd door stafdocenten van de afdeling Radiologie van het LUMC.

Opleidingsmateriaal
Toegang tot de e-learning en het zelfstudiemateriaal wordt uiterlijk vier weken voor de start van de opleiding verstrekt en bestaat uit:  
•    een (digitale) syllabus
•    een basis e-learning ‘Stralingsbescherming voor medisch specialisten’
•    een e-learning 'Radiobiologie'
•    een video 'Animatie C-boog', waarin de werking van een mobiel röntgentoestel voor doorlichting (C-boog) wordt uitgelegd
 

De deelnemers worden geacht vóór de opleidingsdag het zelfstudiemateriaal te hebben bestudeerd, en verplichte e-learning modules in zijn geheel te hebben doorlopen. De inhoud van de e-learning wordt getoetst op het schriftelijk examen en slechts beperkt herhaald tijdens de contacturen.    
In de digitale leeromgeving wordt al het zelfstudiemateriaal gepubliceerd (syllabus, basis e-learning ‘Stralingsbescherming voor medisch specialisten’, e-learningmodules 'Radiobiologie' en de video 'Animatie C-boog'  ), evenals de hand-outs van de colleges. 
 

Examen
Aan het einde van de opleidingsdag wordt het schriftelijk examen afgenomen. Het examen bestaat uit 40 meerkeuzevragen (vier keuzes) en duurt 1 uur. Tijdens het examen mag geen literatuur worden geraadpleegd. Voor het examen is het bezit van een (eenvoudige) rekenmachine noodzakelijk (Boerhaave Nascholing heeft tijdens het examen leen-rekenmachines beschikbaar). Bij het examen wordt u verzocht zich te identificeren met een wettelijk geldig identiteitsbewijs (zoals rijbewijs of paspoort).
 

Het zelfstudiemateriaal en de hand-outs van de hoorcolleges behoren integraal tot de verplichte examenstof.

Bij de berekening van het examencijfer wordt een gokkanscorrectie toegepast. De deelnemer is geslaagd met een eindcijfer van 5,5 of hoger. De examenuitslag wordt per brief bekend gemaakt, uiterlijk vier weken na de afnamedatum. Het ondertekende diploma wordt bijgevoegd. Voor deelname aan een herexamen (bij één van de volgende cursussen) dient u zich zes weken tevoren aan te melden (zie voor data en inschrijfcondities: www.boerhaavenascholing.nl). 

Diploma
Aan deelnemers die het examen met goed gevolg hebben afgelegd, wordt het diploma verstrekt Stralingsbescherming voor medisch specialisten die gebruik maken van röntgenapparatuur.