• Startdatum:
  • 22 november 2018
  • Cursusduur:
  • 1 dag
  • Werkzaam als:
  • Basisarts/ ANIOS, AIOS, Medisch specialist

Accreditaties

  • NIV:
  • 6
  • NVK:
  • 6
  • NVN:
  • 5
  • NOG:
  • 6
  • VKGN:
  • 5

Sommige wetenschappelijke ontwikkelingen grijpen direct de aandacht van het grote publiek. De CRISPR/Cas techniek is zo’n ontwikkeling. Met deze techniek kan in het laboratorium de genetische code in het DNA in levende cellen worden herschreven. Dit wordt aangeduid met ‘DNA editing’. Naast CRISPR/Cas zijn er ook andere DNA editing-technieken beschikbaar. Deze technieken maken het mogelijk fouten in onze genen te corrigeren. Ook kunnen er fouten worden aangebracht die ervan worden verdacht ziekten te veroorzaken. Dergelijke cellen kunnen dan gebruikt worden voor bijvoorbeeld geneesmiddelenonderzoek.

Het corrigeren van de fouten in cellen van een patiënt kan worden gezien als een vorm van precisiegentherapie. In de lichaamscellen worden de genetische veranderingen die de ziekte veroorzaken immers gecorrigeerd. Het is ook een aantrekkelijke benadering die aandacht verdient bij de behandeling van aandoeningen die op dit moment nog niet behandelbaar zijn.

Hoewel het huidige klinisch onderzoek uitsluitend gericht is op de correctie van lichaamscellen, is het theoretisch ook mogelijk om genen in de kiembaan aan te passen. Met kiembaanmodificatie kunnen de genetische veranderingen worden overgedragen op het nageslacht. Dit brengt uiteraard nieuwe ethische vragen en dilemma’s met zich mee.

Het doel van deze cursus is het inzichtelijk maken van mogelijkheden en verwachtingen van de DNA editing-technologie in het biomedische veld.

De cursist verwerft

  1. Inzicht in de technische achtergronden van de huidige techniek;
  2. Begrip omtrent de voor en nadelen van de verschillende DNA-editing technologieën;
  3. Inzicht in de verschillen met meer conventionele gentherapiebenaderingen (‘gene addition’ ipv ‘gene editing’);
  4. Inzicht in de toekomstige klinische toepassingsgebieden van de DNA-editing technologie;
  5. Inzicht in de voorwaarden en beperkingen die hiermee gepaard gaan;
  6. Inzicht in de ethische dilemma’s die spelen bij toepassingen in somatische cellen en bij kiembaanmodificatie.

Cursusleiding

  • Prof. dr. Rob Hoeben, Moleculaire Celbiologie, LUMC
  • Prof. dr. Frank Staal, Immunohematologie, LUMC
  • Prof. dr. Arjan Lankester, Kindergeneeskunde, LUMC
  • Prof. dr. Silvère van der Maarel, Humane Genetica, LUMC
  • Prof. dr. Martine de Vries, Ethiek en recht, LUMC

Doelgroepen
Kinderartsen, klinisch genetici, oogartsen, internisten, immuno-infectiologen, neurologen, artsen in opleiding en allen die geïnteresseerd zijn in het onderwerp.

09:30 Ontvangst en registratie
 

Voorzitter: Arjan Lankester

10:00 Introductie
  Arjan Lankester 
10:10 Geschiedenis van CRISPR/Cas
  Niels Geijsen en Sander Dikhoff
10:35 Gentherapie of gen-editing
  Rob Hoeben 
11:00 Een breuk in het DNA: wat nu?
  Marcel Tijsterman 
11:25 Koffiepauze
11:55 Gentherapie of gene editing in SCID
  Frank Staal
12:20 CRISPR/Cas in de spier
  Thierry Vandendriessche
12:45 Gelegenheid tot het stellen van vragen over het ochtendprogramma
13:00 Lunchpauze
 

Voorzitter: Silvère van der Maarel

14:00 Gene editing in planten, veredeling in de overdrive
  Sjef Smeekens
14:25 Maatschappelijke en juridische implicaties van kiembaanmodificatie
  Esther Oldekamp
14:50 Gentherapie of gen-editing vanuit patiëntenperspectief
  Martina Cornel
15:15 Gelegenheid tot het stellen van vragen over het middagprogramma
15:30 Theepauze
15:50 Pro contra debat
  Martine de Vries en Nienke de Graeff
16:50 Samenvatting en afsluiting
  Silvère van der Maarel
17:00 Afsluitende borrel
prof. dr. M.C. Cornel
VU Medisch Centrum (VUmc)
S. Dikhoff
Prof. dr. N. Geijsen
Hubrecht Instituut
N. de Graeff
UMCU
prof. dr. R.C. Hoeben
Prof. dr. A.C. Lankester
Kinderimmunoloog-infectioloog, LUMC-WAKZ
prof. dr. ir. S.M. van der Maarel
Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
mr. E.J. Oldekamp
Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
prof. dr. J.C.M. Smeekens
Universiteit Utrecht
Prof. F.J.T. Staal
LUMC, Wetenschappelijk onderzoeker IHB Stamcelbiologie
prof. dr. M. Tijsterman
Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)
prof. dr. T. Vandendriessche
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Prof. dr. M.C. de Vries
Kinderarts / medisch ethicus, LUMC
LUMC
Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden

Gebouw: Gebouw 1
Route: 764
Zaal: CZ-3

Prijs € 295
Kortingstarief AIOS                € 170